ΕΙΣΑΓΩΓΗ.
Είπα
κι’ εγώ να κάνω μια ανάπαυλα και να προσθέσω κάτι καινούργιο πέρα από τη
συνηθισμένη καθημερινότητά μου, την αθλητική μου ενημέρωση, που παρακολουθώ
καθημερινά, αφού ο Παναθηναϊκός κόντεψε να μας αφήσει ορφανούς, την Ασφαλιστική
μου καθημερινή δραστηριότητα που επί 38 χρόνια είναι το επάγγελμά μου, και τα παραδοσιακά μου που είναι μια νέα
δραστηριότητα του τελευταίου 1 ½ χρόνου, έβαλα για λίγο και την πολιτική. Με
βάλανε μεν, με τη θέλησή μου δε.
Φυσικά
σήμερα θα παρουσιάσουμε τα χωριά του «Καλλικρατικού» Δήμου Καλαμάτας που τελικά
ο αριθμός τους διαμορφώθηκε σε 68 ! που είμαι της άποψης ότι πρέπει να είναι και ο
τελικός αριθμός των χωριών.
24. ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ = ΤΣΕΡΝΙΤΣΑ ή ΤΖΕΡΝΙΤΖΑ. Στα Σλάβικα σημαίνει περιοχή με πολλές
μουριές, που υπήρχαν τότε στην περιοχή. Η Αρτεμισία βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρα από την
επιφάνεια της θάλασσας. Μετά την εφαρμογή του νόμου Καποδίστρια,
αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Καλαμάτας με 310 κατοίκους στην Ελληνική
απογραφή 2001 και 339 κατοίκους στην απογραφή του 1991. Παλιότερα, αποτελούσε
ξεχωριστή κοινότητα, η οποία από το 1835 μέχρι το 1912 ανήκε στον Δήμο Αλαγονίας
με το όνομα Τσερνίτσα, κατά καιρούς αποτελώντας την έδρα
του Δήμου όταν ο Δήμαρχος ήταν από την Τσερνίτσα, εναλλασσόμενη με την Σίτσοβα,
με δικαστήριο, ληξιαρχείο, αστυνομία και πολλά πανδοχεία.Τα έξι χωριά που
αποτελούσαν τον τέως δήμο Αλαγονίας ήταν τα εξής: Αλαγονία Καλαμάτας / Σίτσοβα,
Αρτεμισία / Τσερνίτσα, Καρβέλι / Κουτσαβά, Λαδά / Κουτσαβά , Νέδουσα / Μεγάλη
Αναστάσοβα, Πηγές / Μικρή Αναστάσοβα Είναι χτισμένη στην θέση της αρχαίας Δενθαλιάτιδας
με αξιόλογα ιστορικά μνημεία, όπως ο Ναός της Λιμνάτιδας Αρτέμιδας στο Βόλιμνο,
το μοναστήρι του Μελέ με το ομώνυμο Κάστρο και η Κάτω Χώρα. Το μοναστήρι του
Μελέ στέγασε τη Μεσαιωνική Σχολή Μελέ και τα Εκπαιδευτήρια του εθνικού ευεργέτη
Πέτρου Δημάκη, ο οποίος έφτασε στην περιοχή από το εξωτερικό το 1854 και στα
ιδρύματα του οποίου μαθήτευσαν αξιόλογα μέλη της διοίκησης της αναπτυσσόμενης
μετά την απελευθέρωση Καλαμάτας. Η Αρτεμισία είναι το μεγαλύτερο χωριό σε
γεωγραφική έκταση μαζί με τα χωράφια σιταριού του Πέρα, της Ρογκοζωνίτσας και
του Βόλιμνου, καλύπτοντας έκταση 38.797 στρεμμάτων, λίγο μικρότερη από αυτή της
Καλαμάτας και σχεδόν διπλάσια των άλλων χωριών. Βρίσκεται στο
κεντρικότερο σημείο του δήμου, περιτριγυρισμένη από τα άλλα πέντε χωριά. Το
όνομά της μετά την κάθοδο των Σλάβων έγινε Τσερνίτσα, που σημαίνει περιοχή με
πολλές μουριές, αφού είχε αναπτυγμένη σηροτροφία, και η παλιότερη θέση της ήταν
στην Κάτω Χώρα, θέση της αρχαίας Δενθαλιάτιδας, στην οποία σήμερα βρίσκουμε
μόνον κήπους και ερείπια. Τα κτίσματα της ιστορικής Μονής του Αγίου Ιωάννη του
Θεολόγου στο Μελέ απέχουν 800
μέτρα ασφαλτοστρωμένου δρόμου από το χωριό, όπου
υπάρχουν ερείπια από τη Μεσαιωνική σχολή Μελέ και τα Δημάκεια Εκπαιδευτήρια,
στα οποία δίδαξαν σπουδαίοι καθηγητές και ιεράρχες και φοίτησαν μεγάλα ονόματα
όπως ο Μπενάκης, ο Μελετόπουλος κ.ά. Κατάλοιπο εκείνων των εκπαιδευτηρίων είναι
το σημερινό σχολείο της Αρτεμισίας, στο οποίο πλέον δε φοιτούν μαθητές και
χρησιμοποιείται για διάφορες εκδηλώσεις.
28. ΒΕΡΓΑ = ΣΕΛΙΤΣΑ. Βέργα, κάποτε κοινότητα με το όνομα Σέλιτσα, σημέρα αποτέλει δημοτικό
διαμέρισμα του Δήμου Καλαμάτας, στη Μεσσηνία. Παλιότερο όνομαζόταν Σέλιτσα και
οι κάτοικοί του Σελιτσάνοι. Βρίσκεται χτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι,
το οποίο αποτελεί τμήμα του ευρύτερου ορεινού όγκου του Ταϋγέτου. Υπάρχει και η
Άνω Βέργα (πάνω χωριό ή Άνω Σέλιτσα) χτισμένο αρκετά ψηλότερα, ενώ ψηλά
βράχια χωρίζουν τα δύο χωριά, με αποτέλεσμα να χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη διαδρομή
για να φθάσουμε εκεί παίρνοντας από το χωριό Σωτηριάνικα. Βόρεια της Βέργας
βρίσκεται το Ελαιοχώρι (η αρχαία πόλη Καλάμαι), ενώ Δυτικά πέρα από τον Αλμυρό
και τα Γιανιτσάνικα, απλώνεται η Πόλη της Καλαμάτας και νοτιότερα ο Μεσσηνιακός
Κόλπος. Οι κάτοικοι του διαμερίσματος ασχολούνται παραδοσιακά κυρίως με τη
καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή ελαιολάδου, ενώ πρόσφατα έχουν αναπτύξει
τουριστικές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια (και
ιδιαίτερα μετά τους καταστρεπτικούς σεισμού του 1986), η περιοχή γνωρίζει
αξιόλογη ανάπτυξη στον οικιστικό και τουριστικό τομέα. Κάθε καλοκαίρι η παραλία
του Αλμυρού γίνεται πόλος έλξης πλήθους τουριστών αλλά και ντόπιων
Καλαματιανών, ενώ πολλοί Καλαματιανοί, Αθηναίοι και ξένοι, χτίζουν σπίτια και
μαγαζιά διασκέδασης στην βουνοπλαγιά, επεκτείνοντας την πόλη της Καλαμάτας με
ραγδαίους ρυθμούς. Η Βέργα, όπου έγινε η ιστορική μάχη της Βέργας, μια μάχη που
όπως είναι γνωστό οι Μανιάτες κατατρόπωσαν τους ιππείς του Ιμπραήμ όταν αυτός
προσπάθησε να αλώσει την «αδούλωτη» Μάνη. Μάλιστα σήμερα υπάρχει στημένο
μνημείο στη μνήμη των αγωνιστών Μανιατών. Επίσης σώζεται και το τείχος, όπου
διακρίνονται και οι πολεμίστρες του, απ’ όπου πολεμούσαν οι Μανιάτες. Υπάρχει
δε μια εκδοχή που λέει ότι το τείχος που σήμερα φαίνεται χτίστηκε μετά την
ιστορική μάχη για να αντιμετωπίσουν τον Ιμπραήμ σε μια νέα επίθεσή του για την
κατάληψη της Μάνης. Κάθε χρόνο του Σωτήρος (την 6η Αυγούστου), η εικόνα της
Παναγίας ξεκινάει από το μοναστήρι της Δίμιοβας που βρίσκεται βόρεια από το
Ελαιοχώρι, κατεβαίνει στην Αγία Σιών (Αγιασώ) και πριν από τον δεκαπενταύγουστο
επανέρχεται στο μοναστήρι για την μεγάλη γιορτή και το γνωστό πανηγύρι.
36. ΕΜΙΑΛΟΙ. Απέναντι από το Καρβέλι, που βρίσκεται στις
πλαγιές του Ταϋγέτου, συναντάμε τον οικισμό των Αιμυαλών, με αρκετά ίχνη
διαχρονικής κατοίκησης και με το εκκλησάκι του Οσίου Νίκωνος, καθώς και τον
Λαδά (Κουτζαβά Λαδά), όπου τον Αύγουστο διοργανώνεται γιορτή του κρασιού.
38. ΘΟΥΡΙΑ = ΦΡΟΥΤΖΑΛΑ. Είναι ένα χωριό «κόμβος» σε απόσταση 8
χιλιόμετρων από την Καλαμάτα. Παλαιότερα αποτελούσε την έδρα του Δήμου Θουρίας.
Η Θουρία προέρχεται από τη συνένωση των χωρών Φρουτζάλα και Καμάρι και έτσι
έγινε η Θουρία. Σήμερα η Θουρία υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο
Καλαμάτας.
39. ΚΑΛΑΜΑΤΑ = ΦΑΡΑΙ. Η πανέμορφη
Καλαμάτα είναι η Πρωτεύουσα της Μεσσηνίας.
Κατά τον Παυσανία το ιστορικό της όνομα της πόλης ήταν ΦΑΡΑΙ και προέρχεται από τον ιδρυτή της ΦΑΡΙ, ο οποίος σύμφωνα με την μυθολογία ήταν γιός του Θεού Ερμή. ενώ υπάρχουν και άλλα ονόματα που διεκδικούν
την παλιά ονομασία της όπως αυτή του Ν.
Πολίτη με το όνομα ΚΑΛΟΜΑΤΑ που
προέρχεται από κάποιο ναό ή μοναστήρι της Παναγίας της Καλομάτας. Πρέπει όμως
να αναφερθεί ότι δεν υπάρχει καμία μαρτυρία στην αγιογραφία με την προσηγορία
Καλομάτα, ούτε έχει ταυτοποιηθαί κάποιος ναός ή μοναστήρι με την ονομασία
Καλομάτα. Η πόλη δεσπόζει του Μεσσηνιακού
Κόλπου. Πρώτοι κάτοικοι της οι Λέλεγες που Βασίλισσά τους ήταν η Μεσσήνη. Στην
μακρά ιστορική διαδρομή της η Καλαμάτα κατακτήθηκε από Ρωμαίους, Φράγκους,
Ενετούς και Τούρκους. Η Καλαμάτα ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδας που
απελευθερώθηκε από τους Τούρκους, στις 23 Μαρτίου του 1821. Ο Κολοκοτρώνης, ο
Μαυρομιχάλης και άλλοι ήρωες του αγώνα, αφού προσευχήθηκαν στον Ι.Ν. των Αγίων
Αποστόλων που σώζεται ακόμη και σήμερα, απελευθέρωσαν την πόλη της Καλαμάτας
και από εκεί ξεκίνησε ο αγώνας για την απελευθέρωση της υπόλοιπης χώρας.
Σήμερα η πόλη της Καλαμάτας
με 60.000 κατοίκους περίπου έχοντας δεχτεί πολλές φορές τα πλήγματα από
καταστρεπτικούς σεισμούς εξακολουθεί να διατηρεί την γοητεία της παλιάς
αρχοντικής πόλης σε συνδυασμό με τα όμορφα νεοκλασικά της και τα μοντέρνα
κτίρια που χαρακτηρίζουν τις μεγάλες πόλεις της περιφέρειας. Κάτω από το
Κάστρο- χτισμένο στην Ακρόπολη των Φαρών, πηγή έμπνευσης για το Άγγελο Τερζάκη
στο γνωστό του μυθιστόρημα «Η πριγκίπισσα Ιζαμπώ»- βρίσκεται η παλιά
πόλη. Στο Κάστρο υπάρχει υπαίθριο αμφιθέατρο όπου τους καλοκαιρινούς μήνες
πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Από τα αναπαλαιωμένα νεοκλασικά της πόλης ξεχωρίζουν σήμερα το Δημαρχείο, το Ζουμπούλειο Μέγαρο και το Κοταροπούλειο. Κτήρια σπουδαίας Αρχιτεκτονικής του σπουδαίου Αρχιτέκτονα Ε. Τσίλερ, υπάρχουν στο κέντρο της πόλης και στην υπέροχη παραλία της.
Ο επισκέπτης της
Μεσσηνιακής πρωτεύουσας καλό είναι να επισκεφθεί και την Μονή Καλογραιών
που φημίζεται για τα μεταξωτά της που υφαίνουν οι καλόγριες, το Λαογραφικό
Μουσείο που περιλαμβάνει κειμήλια από την Επανάσταση του 1821 καθώς και το
Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο που περιλαμβάνει ευρήματα που χρονολογούνται από
την εποχή του χαλκού ως τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Επίσης μπορεί να
επισκεφθεί την Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, την Λαϊκή Βιβλιοθήκη με
πλούσια συλλογή βιβλίων και το πάρκο των Σιδηροδρόμων με παλιές μηχανές
τραίνων και βαγόνια.
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Υπαπαντής του Χριστού, χτίσθηκε το 1873 και εορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου. Η Βυζαντινή Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων που ορκίσθηκαν οι πρόκριτοι κατά την Επανάσταση του 1821 χρονολογείται στα μέσα του 11ου και τέλη του 12ου αιώνα.
Η Καλαμάτα, γενικότερα η Μεσσηνία φημίζεται για τις θαυμάσιες αμμουδιές και τους γραφικούς κολπίσκους με τα πεντακάθαρα και βραβευμένα νερά για την καθαρότητά τους που απλώνονται στο Ιόνιο και στο Μεσσηνιακό κόλπο.
Σε κοντινή απόσταση από την Καλαμάτα μπορεί κανείς να επισκεφθεί πανέμορφα χωριά όπως: Καρδαμύλη που θεωρείται η πρωτεύουσα της Μεσσηνιακής Μάνης και είναι έδρα του Καλλικρατικού Δήμου Δυτικής Μάνης, Μεσσήνη, Χώρα Τριφυλίας, Πύλο, Κορώνη, Πεταλίδι, τη Φοινικούντα, τη Μεθώνη κλπ. Τέλος σε σε 30-45 λεπτά της ώρα μπορεί να επισκεφθεί ένα από τα σημαντικότερα βουνά της Ελλάδας τον πανέμορφο Ταύγετο με τα παραδοσιακά χωριά του, όπως την Αρτεμισία, τη Νέδουσα, την Αλαγονία, και πολλά άλλα που κρύβουν πάρα πολλές εκπλήξεις, ιστορικές, εκπλήξεις γεύσεων, διαμονής, σπάνια παλιά μοναστήρια κλπ.
41. ΚΑΡΒΕΛΙ =ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΚΑΡΒΕΛΙ. Το Καρβέλι ή παλιότερα Κουτσαβά Καρβέλι είναι ένα
από τα χωριά του δυτικού Ταϋγέτου που μετά το Νόμο Καποδίστρια, έχει χαρακτηριστεί Δημοτικό
διαμέρισμα της Καλαμάτας στον Νομό Μεσσηνίας. Παλαιότερα αποτελούσε αυτόνομη
κοινότητα και ακόμα πιο παλιά χωριό του τέως Δήμου Αλαγονίας με το όνομα Κουτζαβά Καρβέλι. Σε
απόσταση 1,5
χιλιόμετρο από το Καρβέλι με τις παραδοσιακές βρύσες,
βρίσκεται το περίφημο Μοναστήρι της
Σιδερόπορτας, το οποίο μαζί με τα άλλα μοναστήρια (Μαρδάκι, Μελέ και
Βελανιδιά, αποτέλεσαν φωτεινούς φάρους της πορείας του ελληνισμού. Ανάμεσα στο Καρβέλι και στον Λαδά, σε μια
τοποθεσία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, βρίσκεται ένα μεγάλο μονότοξο γεφύρι, που
χρονολογείται στους προεπαναστατικούς χρόνους.
47. ΛΑΔΑ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΛΑΔΑ. Το Λαδά ή παλιότερα Κουτσαβά Λαδά είναι ένα από τα
χωριά του δυτικού Ταϋγέτου που μετά το Νόμο Καποδίστρια, έχει χαρακτηριστεί
Δημοτικό διαμέρισμα της Καλαμάτας στον Νομό Μεσσηνίας. Βρίσκεται στους βοριοδυτικούς πρόποδες του
Ταϋγέτου σε υψόμετρο 680
μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, 4 χιλιόμετρα μετά και
απέναντι από το Καρβέλι στην πλαγιά του Λυκούριου ή Βουνού του Αγιώργη, πάνω
στο οποίο βρίσκεται και ο Κουτσαβίτικος Αγιάννης. Πίσω ακριβώς από του Λαδά βρίσκεται η Αρτεμισία
πρώην Τσερνίτσα και παλιότερα Δενθαλιάτιδα και πέραν αυτής οι Πηγές, η Αλαγονία
και η Νέδουσα. Ανατολικά φθάνει μέχρι την κορυφή του Ταϋγέτου και Δυτικά μέχρι
το ποτάμι της Καλαμάτας τον Νέδοντα.
Παλαιότερα αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα και ακόμα πιο παλιά χωριό του
τέως Δήμου Αλαγονίας με το όνομα Κουτζαβά Λαδά. Καθώς λέγεται, το όνομάτου το
πήρε από το Σπαρτιάτη Ολυμπιονίκη Λάδα, ο οποίος κατά την επιστροφή του από την
Ολυμπία πέθανε στον δρόμο προς την Σπάρτη και ετάφη εκεί. Τον τάφο του τον
βρήκε ο Παυσανίας και τον αναφέρει στις περιηγήσεις του.
54. ΝΕΔΟΥΣΑ
= ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ Η Νέδουσα
είναι ένα χωριό στον Ταϋγετο, πνιγμένο στο πράσινο, σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από
την Καλαμάτα. Ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας και στην εποχή των Καποδιστριακών Δήμων
και τώρα στον τωρινή εποχή του Καλλικρατικού Δήμου Καλαμάτας. Στη Νέδουσα
γεννήθηκε ο ήρωας του 1821
Νικήτας Σταματόπουλος, γνωστός ως Νικηταράς. Τρία χιλιόμετρα από το χωριό
βρίσκεται η ιστορική Μονή Μαρδακίου που χτίστηκε το 1504.
Κάθε χρόνο την Καθαρή
Δευτέρα, γίνεται το Καρναβάλι. Πρόκειται για ένα αυθεντικό αγροτικό δρώμενο
παρεμφερές με αυτά που τελούνται κάθε χρόνο την ίδια περίοδο στη Βόρεια Ελλάδα.
Το αγροτικό καρναβάλι της Νέδουσας είναι ένα είδος "λαϊκού θεάτρου"
και αποτελείται από μια σειρά πράξεων, τις οποίες "πράττει" ένας
όμιλος μεταμφιεσμένων, και έχει πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση της ευετηρίας
(καλοχρονιάς) και της γονιμότητας
59. ΠΗΓΕΣ ΤΑΫΓΕΤΟΥ = ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ. Είναι ένα ορεινό χωριό του Δυτικού Ταϋγέτου, το
οποίο ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας.
64. ΣΚΟΥΡΟΛΑΚΟΣ. Ο Σκουρόλακος ήταν ένας οικισμός των Πηγών Ταϋγέτου, που ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας, και ο οποίος όμως εδώ και αρκετά χρόνια δεν κατοικείτε πλέον. 65. ΣΠΙΤΑΚΙΑ ΛΕΪΚΩΝ.Αποτελεί μικρό οικισμό της πρώην κοινότητας Λείκων που σήμερα υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας
66. ΣΠΕΡΧΟΓΕΙΑ = ΚΟΥΡΤΣΑΟΥΣΙ. Είναι χωριό που απέχει 7 χλμ από την Καλαμάτα, εκεί
όπου σήμερα στεγάζεται το Νέο Νοσοκομείο της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Σήμερα
είναι Δημοτικό Διαμέρισμα του νέου Καλλικρατικού Δήμου Καλαμάτας. Δεν έχει
διευκρινησθεί ακόμη από που προέρχεται και το όνομα Σπερχογεία και το όνομα
Κουρτσαούσι. Λέγεται ότι από το χωριό αυτό υπάρχει ένα τούνελ που φτάνει μέχρι
την Καλαμάτα στο ύψος της Υπαπαντής. Μάλιστα σε κάποιο σημείο, αυτόπτες
μάρτυρες που έχουν μπει στο τούνελ αυτό, βεβαιώνουν ότι υπάρχουν σταλακτίτες
που το σχήμα τους κάνουν ένα επιτάφιο. Υπάρχει μαρτυρία που λέει ότι η λέξη
Κουρτσαούσι προέρχεται από τις Τούρκικες λέξεις Κουρτ= λύκος και τσαούς =
λοχίας). Άλλη εκδοχή λέει ότι προέρχεται από το κουτσός Τσαούς.
67. ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΝ. Το Σταματινό είναι μικρός οικισμός του πρώην Καποδιστριακού Δήμου Αρφαρών. Σήμερα υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας.
68. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΕΪΚΑ Μικρός οικισμός των 49 κατοίκων που υπαγόταν στην πρώην κοινότητα του Αγίου Φλώρου, και μετέπειτα στο Δήμο Αρφαρών. Σήμερα υπάγεται σρον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
Σας
άφησα ένα περίπου μήνα χωρίς τη συνηθισμένη Λαογραφική και Παραδοσιακή
ενημέρωση της Μεσσηνίας, έτσι όπως σας είχα συνηθίσει.
Η Καλαμάτα από ψηλά |
Ε,
είπα κι’ εγώ να το δοκιμάσω και αυτό το «σπορ», αλλά με απογοήτευσε όμως διότι
«μυρίζει», μυρίζει από παντού ! Φυσικά και δεν θα το αναλύσω περισσότερο, απλά
θα πω ότι στις πλούσιες εμπειρίες μου απέκτησα και μια ακόμη. Τώρα όμως που εγκατέλειψα οριστικά και δια
παντός αυτό το «χαζό» σπόρ, από σήμερα ξαναγυρνάω στο αγαπημένο μου blog, στα πιο υγιεί, στα πιο καθαρά, στα χωριά και τους οικισμούς
της Μεσσηνίας.
Ηλιοβασίλεμα στην Παραλία της Καλαμάτας |
Μπορείτε
λοιπόν να δείτε και αυτά που είχαμε δημοσιεύσει στο παρελθόν, αλλά και αυτά που
συμπληρωματικά βρήκαμε και σήμερα δημοσιεύουμε.
Τέλος
να θυμίσουμε ότι απευθυνόμαστε σε όλους τους Μεσσήνιους, πρώτης, δεύτερης, τρίτης
και πλέον γεννιάς, αυτούς που θέλουν να βρουν τις ρίζες τους, όπου και αν διαμένουν,
στη Μεσσηνία, στην υπόλοιπη Ελλάδα, στην Ευρώπη, στην Αμερική, Αυστραλία, Αφρική
και οπουδήποτε στα πέρατα του κόσμου.
Όσοι
θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μας μπορείτε μέσω του e-mail. agsaouti@gmail.com ή τηλεφωνόντας μας στο κινητό
6938332788
ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ
ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Παρακάτω ξεκινάμε με τα 68
χωριά του Δήμου Καλαμάτας.
1. ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ. Οικισμός του Καρβελίου στις πλαγιές του Ταϋγέτου με
33 κατοίκους.
2. ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ. Οικισμός του χωριού Λαδά στον Ταύγετο, γνωστός για
τις κατασκηνώσεις και βρίσκεται σε υψόμετρο 833 μ. Ο οικισμός σήμερα δεν
κατοικείται. Υπάγεται δε στο Δήμο Καλαμάτας.
3. ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ. Ο τρίτος οικισμός που
αποτελεί μαζί με το Άνω και Κάτω Παπαφλέσσα το Δ.Δ Παπαφλέσσα. Δημιουργήθηκε
στην δεκαετία του 1950 – 60 σαν τόπος χειμαδιού και αργότερα σαν μόνιμη κατοικία
των κτηνοτρόφων των οικισμών Ανω και Κάτω Κοντογόνι.
4. ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. Μικρός
οικισμός του χωριού Λαδά πάνω στο Ταύγετο. Σήμερα χωριό και οικισμός ανήκουν
στο Δήμο Καλαμάτας.
5. ΑΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΣ. Ο 'Aγιος Φλώρος είναι ένα χωριό 253 κατοίκων με πανέμορφη
βλάστηση, 20 χλμ. βορειοδυτικά της
Καλαμάτας και μόνο 3 χλμ βορειοδυτικά του Αρφαρά, χτισμένο στις όχθες του ποταμού Παμίσου. Είναι πεδινή
περιοχή με έκταση 820 στρεμμάτων. Οι κάτοικοι του χωριού είναι 253. Λίγα χωριά
στη Μεσσηνία είναι τόσο γνωστά όσο ο 'Aγιος Φλώρος. Το πρώτο μεγάλο χωριό στο
κατέβασμα για Μεσσηνία πέρασμα - σταθμός. Εκεί οι πηγές του Παμίσου, εκεί το
ιστορικό πλατάνι του. Ένα χωριό που σχεδόν αγνοούμε το εσωτερικό του.
Ο Άγιος Φλώρος υπαγόταν στον πρώην Δήμο
Αρφαρών, ενώ σήμερα υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
6. ΑΓΡΙΛΟΣ
ΑΡΦΑΡΩΝ. Ένα χωριό 188 κατοίκων που
βρίσκεται στην περιοχή του πρώην Δήμου Αρφαρών και σήμερα του Καλλικρατικού
Δήμου Καλαμάτας.
7. ΑΚΟΒΙΤΙΚΑ = ΜΠΟΥΡΝΙΑΣ. Ένας οικισμός του Ασπροχώματος ο οποίος σύμφωνα με
τις φήμες κατοικήθηκε από Αρκάδες. Σήμερα είναι μια γειτονιά της Καλαμάτας με
225 περίπου κατοίκους. Και φυσικά υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
8. ΑΛΑΓΟΝΙΑ = ΣΙΤΣΟΒΑ. Η
Αλαγονία είναι ορεινό
χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά σε πλαγιά του Ταϋγέτου, σε υψόμετρο 750 μ. Απλώνεται σε ακτίνα 1 χλμ. μέσα σε έλατα, πεύκα,
πλατάνια και τρεχούμενα νερά. Η Αλαγονία, η οποία ονομαζόταν Σίτσοβα μετά την κάθοδο των Σλάβων στην
περιοχή και μέχρι το 1927, οφείλει το όνομά της στην αρχαία πόλη Αλαγονία, μία
από τις πόλεις του Κοινού των Ελευθερολακώνων,
αλλά και στην ομώνυμη νύμφη, που ήταν κόρη του Δία και της Ευρώπης. Σημαντικό
αξιοθέατο του όμορφου χωριού είναι η οικία του Πατριάρχη Προκόπιου Πελεκάση.
Για όποιον αγαπάει την πεζοπορία μέσα στη φύση, προσφέρεται η το
μονοπάτι που περνάει από την παραδοσιακή βρύση του Νίκα και οδηγεί στη θέση
Λουκά μία τοποθεσία με θεόρατους βράχους,ψηλά πλατάνια, άφθονα τρεχούμενα
νερά και ένα
μικρό καταρράκτη.
9. ΑΛΜΥΡΟ. Μικρός
παραθαλάσσιος οικισμός που υπαγόταν στην πρώην κοινότητα Βέργας. ενώ σήμερα
υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
Τους Καλοκαιρινούς μήνες
συγκιεντρώνει πολλούς Έλληνες και ξένους τουρίστες, διαθέτει δε μια από τις
καλύτερες παραλίες της Μεσσηνίας.
10. ΑΛΤΟΜΙΡΑ. Τα Αλτομιρά βρίσκονται στο12ο χιλιόμετρο του δρόμου
Κάμπου-Καλαμάτας, σε ανηφορικό δρόμο προς το Ταΰγετο, αμφιθεατρικά κτισμένα σε
μια βουνοπλαγιά. Αποτελoύσε Δημοτικό Διαμέρισμα του τ. Δήμου Αβίας, αφού σήμερα
ανήκει στο Δήμο Δυτικής Μάνης.. Σύμφωνα με τοπική παράδοση το χωριό οφείλει το
όνομά του σε κάποιο ληστή ή φυγάδα, που ονομαζόταν Αλτόμορος και είχε καταφύγει
στην περιοχή. Το ορεινό του έδαφος αποτελούσε καταφύγιο των κλεφτών επί Τουρκοκρατίας και ανήκε στην
καπετανία και εξαρχία της Ζαρνάτας. Στη περιοχή υπάρχει παλιό λιθόστρωτο
μονοπάτι που άρχιζε στο Κάμπο με προορισμό το Μυστρά. Ενδιάμεσα είναι το
μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, της Μαρβίνιτσας, τα Αλτομιρά και τα Πηγάδια. Η
περιοχή αυτή ήταν υπό τον έλεγχο των Καπετανάκηδων, που είχαν έδρα τη Τρικότσοβα, όπου υπάρχει
ερειπωμένο φρουριακό συγκρότημα. Οι Αλτομιριανοί έλαβαν μέρος στη μάχη της
Βέργας εναντίον του Ιμπραήμ στις 22 Ιουνίου 1826. Ο παλαίμαχος αγωνιστής της
Βέργας γιατρός Α. Μαυρογένης γράφει για τη συμμετοχή των Αλτομιριανών στη μάχη
κατά του Ιμπραήμ: «Οι Καπετανάκαι κυρίως δια των γενναίων Σελιτσιάνων,
Αλτομιριανών και άλλων Αβιατών έκτισαν την Βέργαν…και κατέλαβαν τα επικινδυνώτερα
σημεία». Το χωριό είναι ακατοίκητο, παρ’ όλο που στην πρόσφατη απογραφή
απογράφησαν 92 κάτοικοι. Μερικοί κτηνοτρόφοι παραμένουν μέχρι τα μέσα
Δεκεμβρίου και κατόπιν κατεβαίνουν χαμηλότερα σε άλλα χωριά για να
ξεχειμωνιάσουν και επανέρχονται την Άνοιξη.
Τα
Αλτομιρά έχουν παλιά πέτρινα σπίτια εξαίρετα δείγματα της Μανιάτικης
αρχιτεκτονικής, εκ των οποίων αρκετά έχουν αναπαλαιωθεί. Το 1999 κηρύχθηκε
διατηρητέος οικισμός από το Υπουργείο Πολιτισμού. Έχει εκκλησίες με θαυμάσιες
τοιχογραφίες, ενώ ονομαστό είναι το διπλό πέτρινο γεφύρι στο Μπίλιοβο, στο
φαράγγι του Ριντόμου.
Πηγή www.mani.org.gr
Πηγή www.mani.org.gr
11. ΑΛΛΩΝΙΑ = ΓΚΟΡΤΖΟΓΛΙ. Είναι χωριό της Μεσσηνίας 17 χλμ από την Καλαμάτα.
Υπαγόταν στον πρώην Δήμο Άριος, ενώ σήμερα υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας.
12. ΑΜΜΟΣ = ΜΠΑΛΙΑΓΑΣ. Η παλιά ονομασία του χωριού αναφέρεται στις
απογραφές των Ενετών κατακτητών της Πελοποwήσου, το 1689 και το 1700. Σ' αυτές
αναφέρονται (στην Ιταλική γλώσσα), τα σπίτια, οι οικογένειες, οι κάτοικοι, τα γεωγραφικά
όρια του χωριού και τα ζώα που διατηρούσαν οι κάτοικοι του Baliaga (όπως το
γράφουν), προκειµένου οι «πολιτισµένοι» κατακτητές, να φορολογήσουν συστηµατικά
και επακριβώς τους τότε κατοίκους του χωριού. Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του
χωριού δεν είναι γνωστή. Πιθανολογούµενη περίοδος οικισµού του Άµµου, είναι
µετά το 1204 και πριν το 1460 (επί Φραγκοκρατίας και Παλαιολόγων), πριν δηλαδή
την πρώτη περίοδο της Τουρκοκρατίας του Μωάµεθ (1460 - 1685). Το χωριό δηλαδή
µετράει περίπου 600 - 700 χρόνια ζωής.
Δυστυχώς,
δεν υπάρχουν έγγραφα στοιχεία που να τεκµηριώνουν απολύτως τα προαναφερόµενα.
Τα ίδια ισχύουν και για τα υπόλοιπα χωριά της οµοιογενούς συστάδας οικισµών,
Άρι, Αριοχώρι, Ανεµόµυλο, Ασπροπουλιά, Αλώνια και Πλατύ. Επί πρώτης
Τουρκοκρατίας, το χωριό µας πήρε το όνοµα Μπαλιάγας, από τον στρατιωτικό Τούρκο
διοικητή του, φεουδάρχη Μπαλή Αγά. Αυτό το όνοµα το διατήρησε επί 470 περίπου
χρόνια, µέχρι το 1927, οπότε και µετωvοµάσθηκε σε Άµµο. Ο τότε Πρόεδρος του
χωριού Αντώνιος Γ. Κοσµόπουλος και το Κοινοτικό Συµβούλιο ζήτησαν τη γνώµη του
δασκάλου και λογοτέχνη Κουτσούλη Αντώνη του Νικολάου. Αυτός τότε µε τη µαγκούρα
του χάραξε κάτω στο χώµα τη λέξη «ΑΜΜΟΣ». Έτσι έγινε ο νονό ς του
νέου ονόµατος του χωριού µας.
Πηγή πληροφοριών από το
ammosmessinias.gr
13. ΑΜΦΕΙΑ = ΓΑΡΔΙΚΙ. Η λέξη Γαρδίκι που είναι το παλιό όνομα
του ψωριού, προέρχεται από τη Σλάβικη λέξη ΓΑΡΔ που σημαίνει ξηρός τόπος.
Αντίθετα το όνομα ΑΜΦΕΙΑ το πήρε από την ΑΡΧΑΙΑ ΑΜΦΕΙΑ. Όπου κατά την παράδοση σε χρόνο που μέχρι τώρα δεν έχει
προσδιοριστεί ήκμασε στην περιοχή δυτικά του Ακόβου και σε απόσταση 6 χλμ. Στην ευρύτερη περιοχή
της Κλόγκοβας. Η Κλόγκοβα ήταν η περιοχή από την οποία προέρχονται οι πρώτοι κάτοικοι της
Άμφειας.
Το Γαρδίκι ανήκε στον τέως Δήμο Θουρίας, ενώ σήμερα ανήκει στο νέο
Δήμο Καλαμάτας.
14. ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ = ΓΛΕΙΑΤΑ. Ενα μικρό χωριό που είναι κοντά στο πλατύ του
σημερινού Καλλικρατικού Δήμου Καλαμάτας, πριν το 2010 ανήκε στον Καποδιστριακό
Δήμο Αριος.
15. ΑΝΩ ΒΡΟΜΟΒΡΥΣΗ. Οικισμός του πρώην Δήμου Αρφαρών και νυν Καλαμάτας,
που βρίσκεται σε υψόμετρο 963
μ.
16. ΑΝΤΙΚΑΛΑΜΟΣ = ΑΖΙΖΑΓΑ ή Αϊζαγα. Μετονομάσθηκε το 1867. Φεύγοντας από την Καλαμάτα
είναι το αμέσως επόμενο χωριό μετά το Ασπρόχωμα. Σήμερα ανήκει στο Δήμο
Καλαμάτας.
17. ΑΜΦΙΘΕΑ = ΒΡΟΜΟΒΡΥΣΗ. Τη σημερινή ονομασία την πήρε το 1957
18. ΑΙΠΕΙΑ = ΦΑΡΜΙΣΙ. Χωριό που είναι πάνω στην Ε.Ο. Καλαμάτας
Τσακώνας 8 χλμ από την Καλαμάτα.
19. ΑΙΘΑΙΑ = ΝΤΕΛΙΜΕΜΙ. Είναι και αυτό ένα χωριό που είναι δίπλα στα
χωριά Αίπεια και Άνθεια
20. ΑΝΘΕΙΑ = ΒΕΪΖΑΓΑ. Γειτονικό χωριό της Αίπειας, που βρίσκεται επί
της σημερινής Εθνικής Οδού Καλαμάτας – Τσακώνας.
21. ΑΡΑΧΟΒΑ. Ένα πολύ μικρό χωριό στην περιοχή του Ελαιοχωρίου
πριν τη Μονή Δημιόβης. Ανήκει στο Δδ Ελαιοχωρίου του Δήμου Καλαμάτας και έχει 33 κατοίκους.
22. ΑΡΙΟΧΩΡΙ = ΓΑΪΔΟΥΡΟΧΩΡΙ, ΒΛΑΧΑΤΑΓΑ Η
σημερινή ονομασία δόθηκε στις 4 Νοεμβρίου του 1927. Και αυτό το χωριό αποτελεί
τη συστάδα των χωριών Ασπροπουλιά,
Πλατύ, Άμμος, Ανεμόμυλος, Αλώνια κλπ Βρίσκεται πάνω στο Εθνικό δρόμο Καλαμάτα –
Τσακώνα.
23. ΑΡΙΣ =
ΑΣΛΑΝΑΓΑ ή ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ. Στο τέλος
της Τουρκοκρατίας και στα πρώτα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821 το χωριό
ονομαζόταν Ασλάναγα (προφανώς από τον επικεφαλής Αγά που λεγόταν Ασλάν). Μετά
την ίδρυση του νέου Ελληνικού
Κράτους μετονομάστηκε σε Μεσοποταμία. Η ονομασία αυτή ήταν προφανώς εμπνευσμένη
από το ότι το χωριό ήταν κτισμένο μεταξύ δύο ποταμών, του Άριος και του
Πάμισου. Στη συνέχεια το χωριό άλλαξε εκ νέου όνομα, μετονομαζόμενο σε Άρι, από
τον παρακείμενο ποταμό. Ο Άρις παράγει κυρίως ελαιόλαδο και ελιές, αλλά και ποικίλα οπωροκηπευτικά
προϊόντα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της κεντρικής εκκλησίας του χωριού,
κατασκευασμένο από Ηπειρώτες καλλιτέχνες, τον 19ο αιώνα. Το υδροηλεκτρικό
φράγμα του Πάμισου συγκρατεί τα νερά του ποταμού. Τα αργοκινούμενα και άφθονα
νερά του συγκρατημένου ποταμού ευνοούν την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας και
πανίδας στις όχθες του. Ο παραδοσιακός σαϊτοπόλεμος και το Κάψιμο του Ιούδα
πραγματοποιούνται κάθε χρόνο τη Δευτέρα του Πάσχα στον Άρι, προσελκύοντας
θεατές από όλο το Νομό.
Ι.Ν. Υπαπαντής στην Αρτεμισία |
Στην Αρτεμισία βρίσκονται επίσης δύο
ενδιαφέροντες ναοί: ο ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, του τύπου του ελεύθερου
σταυρού με οκτάπλευρο τρούλο, στον οποίο σώζονται τοιχογραφίες του 1713 (στον
κυρίως ναό και στο νάρθηκα) και του 1704 (στο τέμπλο), καθώς και η μονόκλιτη
ξυλόστεγη βασιλική της Υπαπαντής του Σωτήρος (1858).
25. ΑΣΠΡΟΠΟΥΛΙΑ = ΜΠΙΣΜΠΑΡΔΙ. Η Ασπροπουλιά είναι ένα χωριό του τέως Δήμου
Άριος.Βρίσκεται στον μεσσηνιακό κάμπο δίπλα στον ποταμό Άρι και περίπου 12 χιλιομέτρων
απόσταση από την Καλαμάτα. Και αυτό το χωριό άλλαξε το παλιό του όνομα το 1927.
Το χωριό εορτάζει πανηγυρικά στις 20 Ιουλίου ημέρα του προφήτη Ηλία ενώ κύριος
ναός είναι αυτός της Ζωοδόχου Πηγής.
26. ΑΣΠΡΟΧΩΜΑ. Είναι το τελευταίο χωριό πριν φτάσουμε στην
Καλαμάτα. Σήμερα βέβαια έχω πλήρως ενωθεί με τον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας
και αποτελεί την είσοδο της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με την απογραφή
του 2001 είχε 830 περίπου κατοίκους.
27. ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ ΑΡΦΑΡΩΝ. Χωριό του πρώην Δήμου Αρφαρών και νύν Δήμου Καλαμάτας
με 105 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Σήμερα υπάγεται στο Δήμο
Καλαμάτας.
Βέργα |
29. ΒΕΡΓΑ ΠΑΡΑΛΙΑ. Είναι μέρος και οικισμός της Βέργας της παλιάς Σέλιτσας. Λόγω
τουριστικής ανάπτυξης, αναπτύσεται και η ίδια η παραλία της Βέργας. Και τα δύο
χωριά της Βέργας σήμερα υπάγονται στο Δήμο Καλαμάτας.
30. ΒΡΟΜΟΒΡΥΣΗ ΑΡΡΦΑΡΩΝ. Μια από τις 8 κοινότητες που δημιούργησαν τον πρώην
Καποδιστριακό Δήμο Αρφαρών. Είναι ημιορεινό χωριό σε υψόμετρο 370 μ. και έχει περί τους 40
κατοίκους. Σήμερα υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
31. ΔΕΝΔΡΑ = Τα Δενδρά είναι ορεινό χωριό του νομού Μεσσηνίας. Είναι χτισμένα στις
βόρειες πλαγιές του Ταΰγετου σε υψόμετρο 1.160 μέτρων και είναι
ένα από τα ορεινότερα χωριά της Πελοποννήσου. Διοικητικά ανήκουν στον δήμο
Αβίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός τους είναι 54 κάτοικοι,
ενώ τους
καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός αυξάνεται. Συγχαριτήρια για την
καταγραφή και περιγραφή του χωριού σας. Κάτι τέτοιο κάνουμε κι' εμείς στο blog
της Μεσσηνίας το messiniaka.blogspot.com όπου καταγράφουμε όλα τα χωριά της
Μεσσηνίας με τις παλιές ονομασίες του, περιγραφή των χωριών, ιστορία, ήθη και
έθιμα, χορούς, πανηγύρια που γινόντουσα, τραγούδια και οτιδήποτε άλλο έχει
σχέση με την παράδοση.
32. ΔΙΑΣΕΛΛΑ.
Ένας ακόμα οικισμός της περιοχής του Ελαιοχωρίου που είναι πριν τη Μονή
Δημιόβης. Ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας και έχει 19 κατοίκους.
33. ΔΡΕΜΙΟΝ. Οικισμός του πρώην Δήμου Αρφαρών και νυν Καλαμάτας, με 57 κατοίκους.
33. ΔΡΕΜΙΟΝ. Οικισμός του πρώην Δήμου Αρφαρών και νυν Καλαμάτας, με 57 κατοίκους.
35. ΕΛΑΙΟΧΩΡΙ
= ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ. Το Ελαιοχώρι
βρίσκεται ανατολικά σε σχέση με την Καλαμάτα σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του
δυτικού Ταϋγέτου στο "Καλάθι". Το Ελαιοχώρι, βρίσκεται στη βορεινή
πλαγιά λόφου, στο μέρος που ήταν κτισμένη η αρχαία πόλη Καλάμαι. Ο λόφος
προστάτευε την πόλη από την θέα των πειρατών από το λιμάνι της Καλαμάτας, ενώ
από την κορυφή του φαίνεται ο Μεσσηνιακός κόλπος, απέναντι το Πεταλίδι και η
Κορώνη ενώ μπροστά του απλώνεται η Μεσσηνική πεδιάδα (η "Μακαρία"
όπως την ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες).
Βόρειά
του Ελαιοχωρίου βρίσκεται η θέση Δίκαλο,
με μεσαιωνικούς ναούς, που υπογραμμίζουν τη μακραίωνη ιστορία του. Νοτιοδυτικά
του περιβόλου της μονής Δήμιοβας, θα δείτε τον «πύργο του Ρήγα». Άφθονα νερά
και κρήνες, οι πηγές του Αγίου Βασιλείου και πολλά οπωροφόρα δέντρα συνθέτουν
το τοπίο στο Ελαιοχώρι.
Σε οχυρή θέση
του Ελαιοχωρίου σώζονται λείψανα από μεγάλο οχυρωματικό τείχος (κυκλώπειο) των
Μυκηναϊκών ή Ελληνιστικών χρόνων. Στην ίδια θέση βρίσκεται και το εκκλησάκι των
Αγίων Θεοδώρων (μάλλον καθολικό ερειπωμένου μοναστηριού, 17ος αι.). Λείψανα
αρχαιοτήτων σώζονται επίσης στην περιοχή του νεκροταφείου του χωριού. Τέλος,
στη Δήμιοβα, μέσα σε σπήλαιο, βρέθηκαν πήλινα λατρευτικά ειδώλια Πρώιμων
Κλασικών χρόνων, που προφανώς υπήρξαν αναθήματα σε κάποιο ιερό.
Εμιαλοι |
37. ΘΕΟΤΟΚΟΣ. Η Θεοτόκος είναι ένας μικρός οικισμός της
Αρτεμισίας που βρίσκεται λίγο πριν την Αρτεμισία. Είναι γνωστός ο οικισμός από
το ταβερνάκι που είναι πάνω στο
δρόμο Καλαμάτας – Σπάρτης, καθώς επίσης και την πηγή που αναβλίζει παφωμένο
καθαρό πόσιμο νερό χειμώνα καλοκαίρι.
Θουρία |
Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή |
Πλ. 23ης Μαρτίου |
Η ιστορική Βυζαντινή εκκλησία Αγ. Απόστολοι |
Από τα αναπαλαιωμένα νεοκλασικά της πόλης ξεχωρίζουν σήμερα το Δημαρχείο, το Ζουμπούλειο Μέγαρο και το Κοταροπούλειο. Κτήρια σπουδαίας Αρχιτεκτονικής του σπουδαίου Αρχιτέκτονα Ε. Τσίλερ, υπάρχουν στο κέντρο της πόλης και στην υπέροχη παραλία της.
Νεοκλασσικό του Ερν. Τσίλερ στην παραλία |
Η πολιούχος της Καλαμάτας Υπαπαντή του Σωτήρος |
Ο πεζόδρομος της κεντρικής οδού Αριστομένους |
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Υπαπαντής του Χριστού, χτίσθηκε το 1873 και εορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου. Η Βυζαντινή Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων που ορκίσθηκαν οι πρόκριτοι κατά την Επανάσταση του 1821 χρονολογείται στα μέσα του 11ου και τέλη του 12ου αιώνα.
Η Καλαμάτα, γενικότερα η Μεσσηνία φημίζεται για τις θαυμάσιες αμμουδιές και τους γραφικούς κολπίσκους με τα πεντακάθαρα και βραβευμένα νερά για την καθαρότητά τους που απλώνονται στο Ιόνιο και στο Μεσσηνιακό κόλπο.
Σε κοντινή απόσταση από την Καλαμάτα μπορεί κανείς να επισκεφθεί πανέμορφα χωριά όπως: Καρδαμύλη που θεωρείται η πρωτεύουσα της Μεσσηνιακής Μάνης και είναι έδρα του Καλλικρατικού Δήμου Δυτικής Μάνης, Μεσσήνη, Χώρα Τριφυλίας, Πύλο, Κορώνη, Πεταλίδι, τη Φοινικούντα, τη Μεθώνη κλπ. Τέλος σε σε 30-45 λεπτά της ώρα μπορεί να επισκεφθεί ένα από τα σημαντικότερα βουνά της Ελλάδας τον πανέμορφο Ταύγετο με τα παραδοσιακά χωριά του, όπως την Αρτεμισία, τη Νέδουσα, την Αλαγονία, και πολλά άλλα που κρύβουν πάρα πολλές εκπλήξεις, ιστορικές, εκπλήξεις γεύσεων, διαμονής, σπάνια παλιά μοναστήρια κλπ.
Σήμερα
η Καλαμάτα απέχει περίπου 2 ½ ώρες από την Αθήνα, ενώ με την ολοκλώρωση του
δρόμου, εντός του 2012, η χρονική απόσταση θα είναι λιγότερο από 2 ώρες.
Στην
Καλαμάτα λειτουργεί Ακτοπλοϊκή γραμμή προς Κρήτη, ενώ οι Αεροπορικές γραμμές
έχουν πληθύνει αφού εκτός από την Αθήνα υπάρχει γραμμή για Ηράκλειο Κρήτης ,
Θεσσαλονίκη και Γερμανία.
40. ΚΑΛΑΜΙ. Μικρό χωριό του Δήμου Καλαμάτας που βρίσκεται μετά
το Ασπρόχωμα και πριν την
Σπερχογεία με 135 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
Μονότοξο γεφύρι μεταξύ Καρβελίου και Λαδά |
42. ΚΑΤΣΑΡΑΙΪΚΑ. Μικρό χωριό του Δήμου Καλαμάτας που βρίσκεται πλησίον των Λαιίκων και έχει 119 κατοίκους
43. KATΣΙΚΟΒΟ. Είναι ένας
οικισμός πλησίον του Ασπροχώματος με 37 κατοίκους. Ανήκει στον ευρύτερο Δήμο
Καλαμάτας.
44. ΚΑΤΩ ΚΑΡΒΕΛΙ =ΧΑΝΑΚΙΑ Το Κάτω Καρβέλι ή παλιότερα Χανάκια είναι ένα
από τα χωριά του δυτικού Ταϋγέτου που μετά το Νόμο Καποδίστρια, ανήκει στο
Δημοτικό διαμέρισμα του Καρβελίου στον Νομό Μεσσηνίας. Σήμερα ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας. Βρίσκεται βόρειοΑνατολικά
της Καλαμάτας κρυμμένο πίσω από λόφο, όπως και τα χωριά Ελαιοχώρι και Κουταλά
και πάνω από τον λόφο, όπου πρόσφατα έχουν κάνει εκκλησία του Προφήτη Ηλία και
χώρο πανηγυριού, βλέπει ολόκληρο τον Μεσσηνιακό κόλπο και την Μεσσηνιακή
Πεδιάδα. Ανατολικά εφάπτεται με τις άκρες του Ελαιοχωρίου και Νοτιο-Δυτικά
μέχρι τον δρόμο Καλαμάτας - Σπάρτης και τον ποταμό Νέδοντα.Παλαιότερα
αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα και ακόμα πιο παλιά ανήκε στο Κουτσαβά Καρβέλι.
Στο χωριό υπάρχει παλιά εκκλησία και παλιά αρχοντικά. Στο χωριό ανήκει και το
ιστορικό εκκλησάκι Άγιος Σώστης που βρίσκεται στο τελευταίο σημείο της
διαδρομής που φαίνεται η Καλαμάτα πριν μπούμε στα Διπόταμα και στον
Ταΰγετο.
45. ΚΟΥΤΑΛΑ = ΚΑΟΥΤΑΛΑΣ. Ένα χωριό της Καλαμάτας σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του
Δυτικού Ταϋγέτου. Με την απογραφή του 2001 είχε 18 κατοίκους.
Θέση. Βρίσκεται βόρεια σε σχέση με την Καλαμάτα, σκαρφαλωμένο στις πλαγιές που χαρακτηρίζοντα Δυτικός Ταΰγετος. Χτίστηκε στο βορεινό μέρος λόφου, ο οποίος προστάτευε το χωριό από την θέα προς το λιμάνι της Καλαμάτας για να μην φαίνεται από τους πειρατές, ενώ από την κορυφή του φαίνεται ο ολόκληρος ο Μεσσηνιακός κόλπος και η Μεσσηνική πεδιάδα. Με τον ίδιο τρόπο (πίσω από αντίστοιχο λόφο) είναι χτισμένα και άλλα χωριά της Καλαμάτας, όπως Κάτω Καρβέλι, Ελαιοχώρι κλπ. Βορειοανατολικά του βρίσκονται οι ορεινές αγροτικές περιοχές που ανήκουν στο δ.Δ της Αρτεμισίας με το όνομα Ρογκοζωνίτσα και Βόλιμνος. Ανατολικά φθένει με την περιοχή της Βελανιδιάς, νότια με την περιοχή του Προφήτη Ηλία και δυτικά με το Ασπρόχωμα και την Θουρία.
Ιστορία. Η ιστορία του συνδέεται με την ιστορία των χωριών της Αλαγονίας και ιδιαίτερα της Αρτεμισίας και της Βελανιδιάς, με τις οποίες είχε ιδιαίτερη επαφή, αφού η οπτική του επαφή με την Καλαμάτα και το Κάστρο, είναι καταπληκτική.
Διαδρομή. Η διαδρομή από την Καλαμάτα σήμερα γίνεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο, ο οποίος περανά από την περιοχή του Προφήτη Ηλία και φθάνουμε στο χωριό, ενώ θαυμάζουμε προς την Καλαμάτα, τον κάμπο και την θάλλασα με αεροπορική θέα.
Θέση. Βρίσκεται βόρεια σε σχέση με την Καλαμάτα, σκαρφαλωμένο στις πλαγιές που χαρακτηρίζοντα Δυτικός Ταΰγετος. Χτίστηκε στο βορεινό μέρος λόφου, ο οποίος προστάτευε το χωριό από την θέα προς το λιμάνι της Καλαμάτας για να μην φαίνεται από τους πειρατές, ενώ από την κορυφή του φαίνεται ο ολόκληρος ο Μεσσηνιακός κόλπος και η Μεσσηνική πεδιάδα. Με τον ίδιο τρόπο (πίσω από αντίστοιχο λόφο) είναι χτισμένα και άλλα χωριά της Καλαμάτας, όπως Κάτω Καρβέλι, Ελαιοχώρι κλπ. Βορειοανατολικά του βρίσκονται οι ορεινές αγροτικές περιοχές που ανήκουν στο δ.Δ της Αρτεμισίας με το όνομα Ρογκοζωνίτσα και Βόλιμνος. Ανατολικά φθένει με την περιοχή της Βελανιδιάς, νότια με την περιοχή του Προφήτη Ηλία και δυτικά με το Ασπρόχωμα και την Θουρία.
Ιστορία. Η ιστορία του συνδέεται με την ιστορία των χωριών της Αλαγονίας και ιδιαίτερα της Αρτεμισίας και της Βελανιδιάς, με τις οποίες είχε ιδιαίτερη επαφή, αφού η οπτική του επαφή με την Καλαμάτα και το Κάστρο, είναι καταπληκτική.
Διαδρομή. Η διαδρομή από την Καλαμάτα σήμερα γίνεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο, ο οποίος περανά από την περιοχή του Προφήτη Ηλία και φθάνουμε στο χωριό, ενώ θαυμάζουμε προς την Καλαμάτα, τον κάμπο και την θάλλασα με αεροπορική θέα.
Πηγή : www.hellenica.de
46. ΚΡΑΣΟΠΟΥΛΑ. Είναι οικισμός του Τδ. Βρομόβρυσης του τέως Δήμου Αρφαρών, σε υψόμετρο
360 μ.
Απέχει περίπου 5,5 χλμ από τα Αρφαρά και αριθμεί 101 κατοίκους σύμφωνα με την
απογραφή του 2001.
Το χωριό του Ταϋγέτου Λαδάς |
Ι.Ν.Ταξιαρχών στο Λαδά |
48. ΜΑΧΑΛΑΣ. Οικισμός του Δ.δ. Αλαγονίας του Δήμου Καλαμάτας που
βρίσκεται στα χωριά του Ταϋγέτου. Ο οικισμός αυτός με την απογραφή του 2001
είχε 71 κατοίκους.
49. ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ = ΑΝΩ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ή ΑΝΩ ΧΩΡΑ. Η Μεγάλη Μαντίνεια είναι ημιορεινός οικισμός του
δημοτικού διαμερίσματος τ. Δήμου Αβίας του Δήμου Αβίας και του νυν Δήμου της
Δυτικής Μάνης του Νομού Μεσσηνίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 200 μ. Ο πληθυσμός κατά την απογραφή του 2001
έφτανε τους 180 κατοίκους. Η οικονομία του οικισμού στηρίζεται κυρίως στην
ελαιοπαραγωγή και τον τουρισμό.
50. ΜΕΝΙΝΑ. Είναι ημιορινός οικισμός της Καλαμάτας σε υψόμετρο 316 μ. με θέα το Μεσσηνιακό
κόλπο. Στην απογραφή του 2001 είχε 18 κατοίκους.
51. ΜΙΚΡΗ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ = ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ή ΜΥΛΟΙ Η Μικρή Μαντίνεια είναι η παραλιακή
Μαντίνεια που υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας (οικισμοί: Μικρή Μαντίνεια και Παλιό
Χωριό).
Από το 1914 ως το
1998 τα δυο παραπάνω διαμερίσματα συγκροτούσαν ανεξάρτητες κοινότητες, ενώ κατά
το 19ο αιώνα η Μεγάλη και η Μικρή Μαντίνεια (το Παλιό Χωριό) αποτελούσαν
σημαντικούς οικισμούς του τότε Δήμου Αβίας. Οι υπόλοιποι οικισμοί είχαν
ελάχιστους μόνιμους κατοίκους. Η Μ. Μαντίνεια με τις ωραίες και πεντακάθερες
παραλίες της, αποτελεί ένα ακόμη τουριστικό προορισμό της Μεσσηνίας.
52. ΜΙΚΡΟΜΑΝΗ = ΜΑΝΗ. Με την ονομασία «Μάνη» Η Μικρομάνη περιήλθε στα
μέσα του 15ου αιώνα στην κυριαρχία των δεσποτών (ηγεμόνων) του Μιστρά) και
ύστερα από επιθυμία του αδερφού του, τού Θεοδώρου Παλαιολόγου δεσπότη του
Μιστρά, (1407-1443) , περιήλθαν, μεταξύ άλλων περιοχών της Ν. Πελοποννήσου στην κατοχή του Κωνσταντίνου
(1443 - 1448) τα εντός της Πελοποννήσου: Ανδρούσα, Καλαμάτα, Μαντίνεια,
Γιάννιτσα, Πήδημα, Μάνη (σημερ. Μικρομάνη) Νησίον (σημερ. Μεσσήνη) και
Σπητάλια.
Βρίσκεται
στη ΝΑ άκρη της Μεσσηνίας και σε απόσταση 10 χιλιομέτρων ΒΔ
της Καλαμάτας, χωρίς να έχει εδαφική επαφή με τη Δυτική ή
"Αποσκιαδερή" Μάνη . Κατά την περίοδο της Β΄ Τουρκοκρατίας στην
Πελοπόννησο (1715-1821) συστάθηκε απο τους Τούρκους με δική τους επιλογή ο
καζάς (επαρχία) της Κιουτζιουκμάνης (Μικρής Μάνης),για να διακρίνεται ως;
Τοπωνύμιο από τη Μεγάλη Μάνη του Ζυγού ή Πενταδάκτυλου (Ταΰγετος).
Η Μικρομάνη δεν είχε κάποιον αγά για κάτοχό της, ήταν ανεξάρτητη και είχε μόνον
οικονομική εξάρτηση από τον πασά των Πατρών ("Μικρομάνη", σελ. 24).
Δεν είχε αγά, όπως το χωριοό Ασλάγας > ασλάν = λιοντάρι) ή κάποιον τούρκο
στρατιωτικό όπως ο Κουρττσαούσι, Κουρτ= λύκος και τσαούσης = λοχίας),σήμ.
Σπερχογεία (η) .Μονον το 1815 βρίσκουμε στην Κιουτζιούκ Μάνη έναν ζαπτιέ (ζαπίτη
)τον Μπεΐκ Αγά.
Σήμερα η Μικρομάνη ανήκει στον Καλλικρατικό Δήμο της Καλαμάτας και απέχει 10 χλμ από τη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα, είναι πλησίον της Θουρίας και είναι γνωστή Πανελληνίως από την παραγωγή αγκινάρας και το φεστιβάλ αγκινάρας που γίνεται κάθε χρόνο τον Ιούλιο.
Σήμερα η Μικρομάνη ανήκει στον Καλλικρατικό Δήμο της Καλαμάτας και απέχει 10 χλμ από τη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα, είναι πλησίον της Θουρίας και είναι γνωστή Πανελληνίως από την παραγωγή αγκινάρας και το φεστιβάλ αγκινάρας που γίνεται κάθε χρόνο τον Ιούλιο.
53. ΜΠΟΥΡΝΙΑΣ. Οικισμός της Καλαμάτας με 279 κατοίκους κατά την απογραφή του 2001,
που ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας.
Νέδουσα |
55. ΞΕΡΟΚΑΜΠΙ. Μικρός οικισμός της Καλαμάτας που είναι πλησίον των Λαιίκων. Με την
απογραφή του 2001 έχουν 119 κατοίκους.
56. ΠΕΛΕΚΗΤΟ. Ένα μικρό χωριό 12 χλμ από τα Αρφαρά που με την
απογραφή του 2001 είχε 13 κατοίκους.
57. ΠΕΡΙΒΟΛΑΚΙΑ. Μικρό χωριό της πρωην κοινότητας ελαιοχωρίου του
σημερινού Δήμου Καλαμάτας στις πλαγιές του Ταϋγέτου, όπου ζουν 205 κάτοικοι.
Είναι ένα χωριό στο οποίο οι κάτοικοι ασχολούνται με αγροτικές εργασίες.
58. ΠΗΓΑΔΙΑ ΤΑΫΓΕΤΟΥ. Ένα όμορφο χωριό του Ταϋγέτου όπου σήμερα είναι
ακατοίκητο
Πηγές |
60. ΠΛΑΤΥ = ΜΠΑΣΤΑ. Χωριό του τ. Δήμου Άριος πλησίον των χωριών
Αριοχώρι, Αρις, Ασπροπουλιά Πήδημα κλπ Μετονομάσθηκε το 1927.
61. ΠΟΛΙΑΝΗ. Το χωριό του Ήρωα του 1821 Γρηγόριου Δικαίου
(Παπαφλέσα). Βρίσκεται στα ορεινά της Θουρίας, 21 χλμ από την Μεσσηνιακή
πρωτεύουσα σε υψόμετρο 680 μ. Σήμερα έχει περίπου 388 κατοίκους σύμφωνα με
την απογραφή του 2001 και διοικητικά ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας. Υπάρχει ακόμα το ιστορικό σπίτι όπου
γεννήθηκε ο Παπαφλέσσας
καθώς και τα ερείπια του πρώτου ελεύθερου Δημοτικού
Σχολείου, μετά την Επανάσταση του 1921, που κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση του
ίδιου του Γρηγορίου Δίκαιου - Παπαφλέσσα
όταν διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών.
Ο ορεινός όγκος προσφέρεται για δημιουργία καταφυγίου
θηραμάτων, έχει αναπτυγμένη κτηνοτροφία γι' αυτό και οι πολλοί βοσκότοποι στους
οποίους οδηγούνται οργανωμένα κοπάδια αιγοπροβάτων.
Ιδιαίτερο στοιχείο του χωριού είναι και το γεγονός
ότι κατοικείται για περίπου 7 μήνες το χρόνο. Από τον Νοέμβριο έως το Μάρτιο οι
περισσότεροι κάτοικοι μετοικούν είτε στην Αμφεία είτε στον Άγριλο του τέως
Δήμου Αρφαρών, όπου ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς.
Τους χειμερινούς μήνες το χωριό κατοικείται από 5 περίπου οικογένειες
62. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ. Ο Προφήτης Ηλίας Καλαμάτας, αποτελεί χωριό – συνοικία
με την εκκλησία του προφήτη Ηλία, και ανήκει στο δ.δ. της Καλαμάτας.
Απογραφή. Στην απογραφή του 2001 εμφανίζεται με 62 κατοίκους. Είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας του 1986.
Γεωγραφική θέσηΗμιορεινή περιοχή βόρεια της Καλαμάτας. Από εκεί φαίνεται ολόκληρη η Καλαμάτα και ο Μεσσηνιακός Κόλπος. Ανεβαίνοντας στην πλαγιά βορειότερα από την περιοχή Προφήτης Ηλίας πηγαίνουμε στο ορεινό χωριό Κουταλά. Και αυτή η περιοχή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί Δυτικός Ταΰγετος. Προς τα Δυτικά βρίσκεται το Ασπρόχωμα και προς τα Ανατολικά τα Λέικα και το μοναστήρι της Βελανιδιάς.
Ιστορία Η περιοχή είναι πολύ γνωστή από το άσυλο ανιάτων, σανατόρειο ή "τρελάδικο", όπως το λέγανε οι Καλαματιανοί. Αποτελεί σταθμό της διαδρομής για το χωριό Κουταλά και για τα βουνά της Ρογκοζωνίτσας που ανήκουν στην Αρτεμισία. Πηγή : www.hellenica.de
63.
ΡΙΖΑΝΑ. Είναι ένας οικισμός του Τ.δ.
Πηγαδίων σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του Ταϋγέτου κοντά στο χωριό Πηγάδια. Οι
κάτοικοι είναι περι τους 65 με την απογραφή του 2001. Σήμερα υπάγεται στον
Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.Απογραφή. Στην απογραφή του 2001 εμφανίζεται με 62 κατοίκους. Είναι μια περιοχή που αναπτύσσεται μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας του 1986.
Γεωγραφική θέσηΗμιορεινή περιοχή βόρεια της Καλαμάτας. Από εκεί φαίνεται ολόκληρη η Καλαμάτα και ο Μεσσηνιακός Κόλπος. Ανεβαίνοντας στην πλαγιά βορειότερα από την περιοχή Προφήτης Ηλίας πηγαίνουμε στο ορεινό χωριό Κουταλά. Και αυτή η περιοχή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί Δυτικός Ταΰγετος. Προς τα Δυτικά βρίσκεται το Ασπρόχωμα και προς τα Ανατολικά τα Λέικα και το μοναστήρι της Βελανιδιάς.
Ιστορία Η περιοχή είναι πολύ γνωστή από το άσυλο ανιάτων, σανατόρειο ή "τρελάδικο", όπως το λέγανε οι Καλαματιανοί. Αποτελεί σταθμό της διαδρομής για το χωριό Κουταλά και για τα βουνά της Ρογκοζωνίτσας που ανήκουν στην Αρτεμισία. Πηγή : www.hellenica.de
64. ΣΚΟΥΡΟΛΑΚΟΣ. Ο Σκουρόλακος ήταν ένας οικισμός των Πηγών Ταϋγέτου, που ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας, και ο οποίος όμως εδώ και αρκετά χρόνια δεν κατοικείτε πλέον. 65. ΣΠΙΤΑΚΙΑ ΛΕΪΚΩΝ.Αποτελεί μικρό οικισμό της πρώην κοινότητας Λείκων που σήμερα υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας
Σπερχογεία |
67. ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΝ. Το Σταματινό είναι μικρός οικισμός του πρώην Καποδιστριακού Δήμου Αρφαρών. Σήμερα υπάγεται στο Δήμο Καλαμάτας.
68. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΕΪΚΑ Μικρός οικισμός των 49 κατοίκων που υπαγόταν στην πρώην κοινότητα του Αγίου Φλώρου, και μετέπειτα στο Δήμο Αρφαρών. Σήμερα υπάγεται σρον Καλλικρατικό Δήμο Καλαμάτας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου