ΤΑΫΓΕΤΟΣ : ΑΠΟ ΤΑ ΩΡΑΙΩΤΕΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΟΥΝΑ ! (Α ΄Μέρος)

Ο Ταΰγετος ή Πενταδάκτυλος, είναι η υψηλότερη οροσειρά της Πελοποννήσου, εκτεινόμενη μεταξύ των λεκανών Μεγαλόπολης - Ευρώτα και Μεσσηνίας. Η κορυφή έχει ύψος 2.407μ και ονομάζεται Προφήτης Ηλίας ενώ στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Ταλετός.                               

Κορυφή του Ταϋγέτου

Η οροσειρά αυτή, από πολύ νωρίς συνδέθηκε με την αρχαία ελληνική μυθολογία και πήρε την ονομασία της από την Ταϋγέτη, μία από τις επτά Ατλαντίδες ή Πλειάδες, κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου, η Ταϋγέτη φέρεται ως σύζυγος του Λακεδαίμονα, και ως μητέρα του Ευρώτα.

Στα βυζαντινά χρόνια, η οροσειρά αναφέρεται με την ονομασία Πενταδάκτυλος, εξ αιτίας των πέντε κορυφών του. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας επικράτησε η ονομασία Ζυγός του Μελιγού, από το σλαβικό φύλο των Μελιγγών οι οποίοι, μαζί με τους επίσης σλαβόφωνους Εζερίτες, κατοικούσαν εκεί.

 Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, η οροσειρά λεγόταν "Αγιολιάς ο μακρυνός", από το μεγάλο μήκος της οροσειράς, μέχρι τελικά που ξαναπήρε το αρχαίο όνομα, Ταΰγετος. Από τους Έλληνες ναυτικούς που λαμβάνουν την κορφή του σε διοπτεύσεις ονομάζεται "βουνό της Μάνης".

Όργιο βλάστησης με τον περήφανο Έλατο ! 

 Η οροσειρά του Ταΰγετου έχει μήκος 115 χιλιόμετρα, μέγιστο πλάτος 30 χιλιόμετρα και έκταση 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η οποία συγκροτείται από τέσσερα κύρια τμήματα:

α)τον Βόρειο (προς την Μεγαλόπολη),

β) τον Μέσο Ανατολικό (προς την Σπάρτη),

γ) το Δυτικό στην πλευρά της Μεσσηνίας και

 δ) τον Νότιο Ταΰγετο που σχηματίχει τη χερσόνησο της Μάνης, η οποία και καταλήγει στο Ακρωτήριο Ταίναρο..

Η υψηλότερη κορυφή του ονομάζεται Αγιολιάς ή Προφήτης Ηλίας, έχει ύψος 2.407 μ. και βρίσκεται στο ανώτερο μέρος της τοποθεσίας που ονομάζεται Πυραμίδα, λόγω του χαρακτηριστικού σχήματος της.

Ο Ταΰγετος αποτελείται κυρίως από ασβεστόλιθους και μάρμαρο, ενώ είναι αρκετά πλούσιος σε νερά. Το κλίμα του είναι γενικά ηπειρωτικό, με μεγάλες χιονοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από έλατα και μαυρόπευκα, ενώ έχει μεγάλο αριθμό ρεμάτων και μικρών ποταμών.

Διαφημιστικό

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Ο Ταύγετος πήρε το όνομά του από τη Ταϋγέτη, κόρη του Άτλαντα, ενώ η ψηλότερη κορφή του ονομαζόταν Ταλετός. Οι Μανιάτες όμως τον αποκαλούν Μακρυνό Ηλία. Κατά το Νηφάκο:
«Ταΰγετον τον έλεγαν οι παλαιοί Σπαρτιάτες και Μακρυνόν τον λέγουσιν Ηλίαν οι Μανιάτες».

Από την Ανατολική Μάνη τμήμα της κορυφής του Ταϋγέτου δίνει την εικόνα κλειστού χεριού, γροθιάς, και τα πέντε αντερείσματα έδωσαν το όνομα «Πενταδάκτυλος»

Η ΧΛΩΡΙΔΑ  ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ

"Προϊόντα" του Ταϋγέτου.

Η ορνιθοπανίδα στην ευρύτερη περιοχή του ορεινού όγκου αριθμεί 92 είδη εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι εποχικοί επισκέπτες καθώς το βουνό αποτελεί σημαντικό μεταναστευτικό πέρασμα. Σημαντικά είναι τα αρπακτικά, όπως ο χρυσαετός, ο σπιζαετός, το όρνιο, ο φιδαετός, ο σφηκιάρης, ο τσίφτης, ο ψαλιδιάρης, η γερακίνα, το ξεφτέρι, το κιρκινέζι, το χρυσογέρακο και ο πετρίτης. Άλλα πουλιά είναι η κοκκινοκαλιακούδα, η κιτρινοκαλιακούδα, ο μπούφος, η πετροπέρδικα, το τρυγόνι, το γιδοβύζι, η βουνοσταχτάρα, η δεντροσταρήθρα, ο γαλαζοκότσυφας και ο βραχοτσιπανάκος.

Ανεπανάληπτη ομορφιά με τα αγριολούλουδα του βουνού.

Η χλωρίδα του Ταϋγέτου

Περισσότερα από 700 είδη φυτών συνθέτουν τη σπάνια βλάστηση του Ταϋγέτου, παρά τη σοβαρή καταστροφή που έχει υποστεί από τις πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει κατά καιρούς. Στον Ταΰγετο φυτρώνουν 28 τοπικά ενδημικά φυτά, 11 ενδημικά που συναντώνται σε ένα ακόμη βουνό και 120 ενδημικά που υπάρχουν στα ελληνικά βουνά. Η χλωρίδα του Ταϋγέτου προσδιορίζεται από τις κλιματικές ζώνες, στις οποίες χωρίζεται το βουνό.

1. Οι μεσογειακοί θαμνώνες αναπτύσσονται στις χαμηλές πλαγιές σε υψόμετρο μέχρι 700-800 μέτρα. Αποτελούν συνθέσεις από πουρνάρια (Quercus coccifera) , φιλλύκια (Phillyrea latifolia), αγριελιές (Olea europaea), σχίνα (Pistacia lentiscus), αγριοτσικουδιές (pistacia terebinthus), αειθαλή σφενδάμια (Acer Sempervirens), αγριοροδακινιές (Prunus webbii), κουτσουπιές (Cercis siliquastrum), χρυσόξυλα (Cotinus cogggria), φράξους (fraχius omus), αγριόκεδρα Uuniperus oχyced ru 5), άγρια αγιοκλήματα (Lonicera implexa), αριές (Quersus ilex), ρείκια (Erica manipulif1ora) κ.ά.
Στη ζώνη αυτή σποραδικά εμφανίζονται δρύες (Quersus pubescens), χαρουπιές (Ceratοnίa siliqua), κυπαρίσσια(Cupressus sempervirens) και άλλα είδη δένδρων.
Παλαιότερα οι θαμνώνες ήταν πραγματικά δάση, αλλά σήμερα έχουν υποβαθμιστεί λόγω των πυρκαγιών και της υπερβόσκησης.
Σε πολλές περιοχές του βουνού οι θαμνώνες έχουν αντικατασταθεί από φρύγανα, ενώ σε άλλες έχουν εξαφανιστεί. Ανάμεσά τους φυτρώνουν και πολλά βολβώδη ή ποώδη φυτά, όπως ανεμώνες (Anemone pavonina, anemone coronaria), αγριοτουλίπες (Τ ulipa orphanidea), κυκλάμινα (Cyclanem graecum), μαργαρίτες (Anthemis chia) κ.ά.
2. Στην ορεινή ζώνη, από τα 700-1.700 μέτρα, αναπτύσσονται τα δάση κωνοφόρων του Ταϋγέτου, όπου κυριαρχούν το ελληνικό έλατο (Abies cephalonica) και το μαύρο πεύκο (Pinus nigra), για το οποίο ο Ταΰγετος είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσής του στη χώρα.
Τα αιωνόβια μαυρόπευκα υπάρχουν διάσπαρτα σε διάφορα μέρη του βουνού και κυρίως στο δάσος της Βασιλικής. Είναι δένδρα ηλικίας 300-500 χρόνων, των οποίων η διάμετρος του κορμού συχνά ξεπερνάει το 1 μέτρο. Είναι τα απομεινάρια των πανάρχαιων δασών του Ταϋγέτου, πραγματικά μνημεία της φύσης, τα οποία πρέπει να τεθούν υπό αυστηρή προστασία. Στη ζώνη αυτή και σε σημεία που έχουν απογυμνωθεί από πυρκαγιές φυτρώνει ένα πλήθος φυτών, όπως αγριογαρίφαλα (Dianthus sp.), ανεμώνες του βουνού (Anemone blanda), αγριοτριανταφυλλιές (Rosa sp.), γεράνια (Geranium sp.), άγριοι μενεξέδες (Viola odorata) , κόκκινοι κρίνοι (Lilium chalcedonicum) κ. ά.
3. Στην υποαλπική ζώνη, σε υψόμετρο 1.700-2.000 μέτρα, αρχίζουν τα γυμνά λιβάδια και οι βραχώδεις σχηματισμοί. Εδώ φυτρώνουν μόνο μικρά πολυετή φυτά, ενώ σποραδικά συναντάμε μοναχικά έλατα και μαύρα πεύκα, σε νανώδη μορφή λόγω του υψομέτρου και της συνεχούς χιονόπτωσης.
Χαρακτηριστικά φυτά της υποαλπικής ζώνης είναι η βουνίσια τσουκνίδα (Urtica dioica) και το γνωστό τσάι του Ταϋγέτου.
4. Στην αλπική ζώνη, σε υψόμετρο 2.000-2.407 μέτρα, η απουσία των δένδρων είναι ολική, λόγω της συνεχούς χιονοκάλυψης. Εδώ, όμως, φυτρώνουν τα περισσότερα και τα πιο σπάνια ενδημικά του Ταϋγέτου, φυτά πολυετή και ανθεκτικά στο κρύο.
Εδώ συναντάμε τον Νανόκεδρο Guniperυs communis), καθώς και τα Beta nana, Minuartia stellata, Arabis subfiava, Saxifraga sibthorpii, Geranium subcaulescens, VioIa chelmea, Veronica thymifoIia κ.ά.
5. Στις ρεματιές και στα φαράγγια, αναπτύσσεται ιδιόμορφη βλάστηση, η οποία δεν επηρεάζεται από την υψομετρική διαφορά. Χαρακτηριστικά είδη είναι το πλατάνι (Platanus orientaIis), η δάφνη (Laurus nobiIis), η μυρτιά (Myrtus communis), η άγρια ροδιά (Punica granatum), η πικροδάφνη 

Πηγή : http://www.messinia-guide.gr

Μια κορυφή όπως φαίνεται από τη Νέδουσα

ΓΕΝΙΚΑ
Κατά μήκος της κορυφογραμμής υπάρχουν οικισμοί και γραφικά χωριουδάκια και από την πλευρά της Μεσσηνίας καθώς επίσης και από την πλευρά της Λακωνίας, με κύριο γνώρισμα τους το πράσινο, τα πολλά νερά και το παραδοσιακό χρώμα που ευτυχώς κρατάνε ακόμα. Κάτι πολύ όμορφο είναι ότι υπάρχουν μονοπάτια που ενώνουν τα χωριά και που μπορούν να περπατήσουν οι φίλοι του βουνού, που ολοένα πληθαίνουν και ξενώνες για να φιλοξενήσουν αυτούς που έρχονται να απολαύσουν το πανέμορφο βουνό. Τελικά όσοι έρχονται για πρώτη φορά να δουν τον Ταύγετο, φεύγουν τόσο πολύ ενθουσιασμένοι που προγραμματίζουν να ξαναέλθουν στο πανέμορφο βουνό.

Από τον Ταΰγετο πηγάζουν ο Ευρώτας ποταμός, που χύνεται στον Λακωνικό κόλπο και ο Νέδοντας, που χύνεται στον Μεσσηνιακό κόλπο. Τον Ταΰγετο αυλακώνουν πολλοί χείμαρροι οι οποίοι σχηματίζουν μεγάλες χαράδρες. Οι ρεματιές με πυκνή βλάστηση στις όχθες τους αποτελούν καταφύγιο για μια αξιόλογη σε πληθυσμούς και ποικιλία πανίδα. Στα γρήγορα ρυάκια βρίσκονται νεροκότσυφες και βάτραχοι των ρυακιών, ενώ στα αργά μεγάλοι πληθυσμοί από αμφίβια και ουροδελή, όπως η σαλαμάνδρα. Στο ορεινό δάσος, που αποτελούν έλατα και μαυρόπευκα φωλιάζουν αρκετά είδη πουλιών και μικρών θηλαστικών. Ψηλότερη κορυφή του Ταΰγετου είναι ο Προφήτης Ηλίας όπου βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι. 'Αλλες κορυφές είναι το Μαρμαρόκαστρο (2.228 μ.), η Μαυροβούνα ή Βασιλική (1.908 μ.), η Νεραϊδοβούνα (2.025 μ.), το Χαλασμένο βουνό (2.204 μ.) κ.ά.

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

O Tαΰγετος προσφέρει ένα μεγάλο φάσμα δυνατοτήτων για διαδρομές κάθε δυσκολίας και διάρκειας. Εκτός από τις πεζοπορικές διαδρομές που έχουν ως αφετηρία τους πεδινούς οικισμούς και φτάνουν μέχρι τα ορεινά χωριά, μπορούν να γίνουν αναβάσεις στις κορυφές του βουνού. Επίσης, οι ορειβάτες μπορούν να ακολουθήσουν το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 ή να συνδυάσουν αναβάσεις στην ανατολική πλευρά με καταβάσεις στις μεγάλες χαράδρες της δυτικής πλευράς (Βυρός, Ρίντομο, ρέμα Βίντολης, φαράγγι Κοσκαράκας), σε διαδρομές που διαρκούν δύο ή τρεις ημέρες.

Πηγές Ταϋγέτου

ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ

Η ανάβαση στην κορυφή του βουνού γίνεται συνήθως από τη λακωνική πλευρά.

Στη θέση Βαρβάρα σε υψόμ. 1.550 μ., 3 ώρες περίπου από τον οικισμό Ντόριτσα του χωριού Παλαιοπαναγιά που βρίσκεται στον δρόμο από Σπάρτη για Γύθειο στα 12 περίπου χλμ. μετά το χωριό Ανώγεια, υπάρχει ορειβατικό καταφύγιο. Το καταφύγιο, που δημιουργήθηκε το 1961, προσφέρει βασικές εξυπηρετήσεις (θέρμανση, κουβέρτες, κουκέτες και κουζίνα) και μπορεί να φιλοξενήσει 26 άτομα. Η χρήση του γίνεται ύστερα από συνεννόηση με τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύνδεσμο (ΕΟΣ) Σπάρτης και με την παρουσία φύλακα. Η κλασική ανάβαση στο καταφύγιο αρχίζει από την πηγή Μαγγανιάρη (980 μ.) όπου φτάνει ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος από το χωριό Παλαιοπαναγιά. Στη θέση Μαγγανιάρη υπάρχει μεγάλος χώρος στάθμευσης που έχει δημιουργηθεί από το δασαρχείο Σπάρτης.  Το μονοπάτι είναι πολύ καλά σημαδεμένο και βατό και είναι ιδεώδες για το καλοκαίρι, καθώς βρίσκεται στη σκιά του ορεινού δάσους. Έπειτα από δύο συναντήσεις με τον δασικό δρόμο Μαγγανιάρη-Πενταυλών, οι αναβάτες αφήνουν πίσω τους τον «πολιτισμό» και παίρνουν το μονοπάτι. Το μονοπάτι διατρέχει με μικρή κλίση το δάσος και οδηγεί στην πηγή του Τρίποδα, που δίνει το όνομά της σε ολόκληρη την πλαγιά. Από το σημείο αυτό η κλίση μεγαλώνει και ψηλότερα το μονοπάτι διασταυρώνεται με το μονοπάτι της διαδρομής Ε4

(Καταφύγιο-Λακκώματα). Λίγο μετά το μονοπάτι οδηγεί στην πηγή Βαρβάρα, τελευταία πηγή πριν από το καταφύγιο, η οποία το καλοκαίρι συνήθως δεν έχει νερό. Το μονοπάτι οδηγεί σε χωματόδρομο, μέχρι το καταφύγιο.Η διαδρομή από την πηγή Μαγγανιάρη έως το καταφύγιο είναι 1 ώρα και 30 λεπτά, με υψομετρική διαφορά 570 μέτρων, ενώ από το καταφύγιο έως την κορυφή Προφήτης Ηλίας στα 2.407 μ. η ανάβαση διαρκεί 2 1/2 ώρες περίπου. Η διαδρομή καταφύγιο-κορυφή είναι σηματοδοτημένη.

Ειδικά για τους Μανιάτες στη Μάνη, που κατά τον Νικηφόρο Βρεττάκο συναντάμε το «ερωτικό σμίξιμο του ήλιου και της πέτρας», ο Ταΰγετος αποτελεί σύμβολο, αφού στις πλαγιές και στις βουνοκορφές του διατηρήθηκε άσβεστη η φλόγα της Ελευθερίας. Εκεί έβρισκαν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι και εκεί είναι που γράφτηκαν πολλές ηρωικές στιγμές των προγόνων μας. Εκεί έχτισαν τα χωριά τους, από τα οποία η Πολιτεία έχει αναγνωρίσει 98 παραδοσιακούς οικισμούς από τους 118 που συνολικά βρίσκονται σε όλη τη Πελοπόννησο.

Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει σπηλαιολογία, ορεινή ποδηλασία, πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές στις πλαγιές ή στα φαράγγια του βουνού, διαδρομές που αναλύονται στην ιστοσελίδα μας, στην ίδια ενότητα.

Λέγεται ότι ο Ταΰγετος είναι ένα βουνό νέο σε ηλικία που ακόμη αναπτύσσεται, αφού ανέρχεται κάθε χρόνο κατά ένα εκατοστό, οπότε δεν ξέρουμε τι ανάστημα θα πάρει στους αιώνες και ποια γενιά μπορεί να τον δει ψηλότερο από άλλα βουνά. Η ορογένεση θα το δείξει, αλλά πότε;

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ  ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΤΑΥΓΕΤΟΣ

χιονισμένη κορυφή στον Ταύγετο

Τα τελευταία χρόνια ο Ταΰγετος μπαίνει σιγά - σιγά στον ταξιδιωτικό χάρτη με νέα και ιδιαίτερα ξενοδοχεία που απευθύνονται σε ένα πιο μαζικό, αλλά πάντα ψαγμένο κοινό.

Πριν από μερικά χρόνια τις πλαγιές του χαίρονταν μόνο οι ορειβάτες και ακόμη και στα εύκολα προσβάσιμα (μέσω ασφαλτοδρόμων) χωριά στους πρόποδές του οι ταξιδιώτες και οι ξενώνες ήταν ελάχιστοι. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ο Ταΰγετος μπαίνει σιγά σιγά στους ταξιδιωτικούς προορισμούς με νέα και ιδιαίτερα ορεινά τουριστικά καταλύματα που απευθύνονται σε ένα πιο μαζικό, αλλά πάντα ψαγμένο κοινό.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ταύγετος θα μπορούσε να προφέρει τουρισμό υψηλού επιπέδου, τουλάχιστον έχει αυτές τις δυνατότητες, αλλά οι πολιτικές και δημοτικές ηγεσίες των 2 Νομών Λακωνίας και Μεσσηνίας, δυστυχώς δεν έχουν κάνει τίποτε απολύτως για να αναπτυχθεί ο Ταύγετος τουριστικά και για να αναπτύξουν το χειμερινό τουρισμό και των 2 Νομών.

Απίστευτη η χλωρίδα του Ταϋγέτου 

Ο Ταύγετος είναι τόσο όμορφο βουνό αφού έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ένα Σπουδαίο Χειμερινό Τουριστικό Κέντρο το καλύτερο της Νοτίου Ελλάδος που θα έδινε ζωή σε 2 πανέμορφους Νομούς, τη Μεσσηνία και τη Λακωνία και θα αποκτούσαν Τουριστική δραστηριότητα Χειμώνα - Καλοκαίρι.  Υπάρχουν εγκαταλελειμμένα χωριά τα οποία θα μπορούσαν να αναβιώσουν και να γίνουν "παραδοσιακά χωριά" μεξενώνες, με μικρές πλατείες, με παραδοσιακά ταβερνάκια και φυσικά με γραφικά σπιτάκια όπου θα μπορούσαν οι επισκέπτες τουρίστες, Έλληνες και ξένοι να απολαμβάνουν τις ομορφιές του Ταϋγέτου και το Χειμώνα με τα χιόνια και το καλοκαίρι, αφού η θάλασσα από το βουνό απέχει  μισή ώρα. Για να γίνουν όμως όλα αυτά χρειάζεται πολιτική βούληση, χρειάζεταιΒουλευτές και Δημάρχους με όραμα που να μη τους νοιάζει αν θα επανεκλεγούν ή όχι, αλλά απόφαση να αναπτύξουν και το χειμερινό καθώς και τον αθλητικό τουρισμό, με τη δημιουργία αθλητικού προπονητικού κέντρου προετοιμασίας ποδοσφαιρικών ομάδων και άλλων αθλητών. Τέλος, ια μπορούσε να αναπτυχθεί ο θρησκευτικός τουρισμός αφού στον Ταύγετο υπάρχουν πολλά μοναστήρια αιώνων με ιστορία, όπως και Βυζαντινά εξωκκλήσια.


ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΤΟ Α΄ ΜΕΡΟΣ. ΘΑ ΕΠΑΝΕΛΘΟΥΜΕ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ.