ΠΥΡΓΟΙ ΔΥΤΙΚΗΣ (ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗΣ) ΜΑΝΗΣ

Έχουμε γράψει και στο παρελθόν  ότι η Μάνη αποτελεί ένα ξεχωριστό «κομμάτι επί γης μοναδικό». Είναι ένας τόπος που συνδυάζει την άγρια φυσική ομορφιά  με την απλότητα και τη ζεστασιά των ίδιων των Μανιατών.
Η κυριαρχία της πέτρας  είναι το χαρακτηριστικό αυτού του κομματιού, είναι ένας τόπος που γοητεύει. Τόπος τραχύς και πολλές φορές δεν είναι καν προσβάσιμος. Για πολλούς αιώνες, της ταραγμένες ιστορικά περιοχής,  οι Μανιάτες ζούσαν σε ένα καταφύγιο που είχαν κάνει όλη τη Μάνη. Οι αμυντικές ανάγκες των Μανιατών και ο Χαρακτηριστικός τρόπος ζωής τους, τους ανάγκασε να οχυρωθούν με περιττή ασφάλεια κατασκευάζοντας τους γνωστούς Μανιάτικους Πύργους, που και τότε ήταν μια ανάγκη και σήμερα είναι σημαντικά αξιοθέατα και σημεία τουριστικής ανάπτυξης.    Βασικό στοιχείο της περιοχής είναι η λιτή και αυστηρή αρχιτεκτονική των κτισμάτων αυτών που κατασκευάστηκαν για να είναι αμυντικά οχυρά, λογικό είναι να έχουν σαν κύριο υλικό την πέτρα. Αγέρωχοι πύργοι, αρχοντικά πυργόσπιτα και καλντερίμια αποτελούν σήμερα στη Μάνη κυριολεκτικά ένα «αυπαίθριο μουσείο».

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗ,που βρίσκεται στην περιοχή του δημοτικού διαμερίσματος

Σωτηριάνικων του Δήμου Αβίας, αποτελεί ένα κτιριακό συγκρότημα από πύργους το

Πύργος Καπετανάκη

οποίο εξυπηρετούσε κυρίως σκοπούς παρατήρησης της ευρύτερης περιοχής.
Πρόκειται για έναν πολεμόπυργο τετράγωνου σχήματος που διαθέτει τρεις ορόφους και περιβάλλεται από κυκλικούς πυργίσκους οι οποίοι συμπληρώνουν κατάλληλα την επιβλητική μορφή του. Ο συγκεκριμένος πύργος αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου της προεπαναστατικής εποχής και στους χώρους του φιλοξενεί μεταξύ άλλων κατοικίες, βοηθητικά κτίσματα και ένα παρεκκλήσι.
 
 Ο ΠΥΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ, στον οικισμό Γαρμπελιάς του δημοτικού διαμερίσματος Κάμπου (Δήμος Αβίας), κτισμένος (μετά το 1830) από πέτρα, έχει αμυντικό κυρίως χαρακτήρα. Διαθέτει δύο ορόφους, ημικυκλική προεξοχή ενώ έχει συνδέσει τη φήμη του κυρίως με το γεγονός ότι πιθανόν αποτέλεσε το πατρικό του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, του για σειρά ετών

Πύργος Κουμουνδούρου

πρωθυπουργού της Ελλάδος κατά τα μετεπαναστατικά χρόνια.
 
 Ο ΠΥΡΓΟΣ ΚΙΤΡΙΝΙΑΡΗ-ΞΑΝΘΕΑ βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα       
 Εξωχωρίου (Δήμος Λεύκτρου) και αποτελεί ένα τυπικό δείγμα οχυρωμένης κατοικίας (πυργόσπιτου) του 18ου αιώνα. Διαθέτει τρεις ορόφους και ορθογώνια κάτοψη με αρκετές πολεμότρυπες στις τέσσερις πλευρές

Πύργος Κιτρινιάρη

του. Τα παράθυρα σε σχήμα καμάρας, ο μαντρότοιχος και η τοξωτή του θύρα συμπληρώνουν το ιστορικό αυτό κτίριο.
 
 Ο ΠΥΡΓΟΣ ΔΟΥΡΑΚΗ, που έχει συνδέσει τη φήμη του με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καθώς σε αυτόν είχε βρει καταφύγιο κατά το διωγμό των κλεφτών, βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Καστανιάς (Δήμος Λέυκτρου) της Μεσσηνιακής Μάνης. Πρόκειται για έναν πολυώροφο πύργο του 18ου αιώνα ο οποίος αντικατοπτρίζει την παραδοσιακή μανιάτικη αρχιτεκτονική εμπλουτισμένη με γραφικές καταχύστρες και αμυντικές πολεμότρυπες. Αποτέλεσε κατοικία του

Πύργος Δουράκη

θρυλικού καπετάν Δουράκη της Καστανιάς και ξεχωρίζει για τους τέσσερις κυκλικού σχήματος πυργίσκους του.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΜΟΥΡΤΖΙΝΟΥ διακρίνεται για τα τέσσερα επίπεδά του ενώ διαθέτει στέρνα, πολεμίστρα και αμυντική υποδομή με φρούριο. Σε αρμονική σύνδεση με τα παράσπιτα και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο του, περιβάλλεται από οχυρωματικό περίβολο δίνοντας στον επισκέπτη τη δυνατότητα να δει από κοντά ένα μικρό αλλά πολύ αξιόλογο δείγμα της μανιάτικης καστροπολιτείας.
 
 Ο ΠΥΡΓΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΑ εντάσσεται και αυτός με τη σειρά του στη γνωστή παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μάνης. Με

Πύργος Πατριαρχέα

περίπου τετράγωνη κάτοψη, είναι ένα κτίσμα μεγάλου ύψους κατασκευασμένο από τοπικούς λίθους σε τρία ή τέσσερα διαφορετικά επίπεδα. Ο αμυντικός κυρίως χαρακτήρας του πύργου και τα παράθυρά του προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την ταραγμένη ιστορικά περιοχή και τους μακρόχρονους αγώνες της.

O ΠΥΡΓΟΣ ΧΡΗΣΤΕΑ Στον Άγιο Δημήτριο της Μεσσηνιακής Μάνης, πλησίον του Αγίου Νικολάου), ξεχωρίζει ο καλοδιατηρημένος πύργος του Καπετάν Χρηστέα. Ο Καπετάν Χρηστέας ήταν καπετάνιος της περιοχής και με τα παλικάρια του συμμετείχαν στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και στον αγώνα του 1821. Ο Ιμπραήμ το 1826 προσπάθησε να αποβιβαστεί στο λιμανάκι του χωριού αλλά απέτυχε όπως συνέβη και στην υπόλοιπη Μάνη.    Εδώ βρισκόταν το ιστορικό κανόνι γνωστό σε όλη τη Μάνη με το όνομα "Κοψοχείλα", του οποίου χειριστής ήταν ο Στέφανος Χρηστέας ή Ξυδέας, από τον Άγιο Δημήτρη. Το κανόνι αυτό είχε κουρσέψει ο Καπετάν Χρηστέας με τα

Πύργος Χρηστέα

παλικάρια του από ένα μεγάλο Βενετσάνικο καράβι και το όνομα το πήρε όταν κτυπώντας την Ναυαρχίδα του Ιμπραήμ κόπηκε ένα κομμάτι από το επάνω μέρος του χείλους του.

Τα μανιάτικα πυργόσπιτα εντυπωσιάζουν καθώς συμπυκνώνουν με τον πιο ξεχωριστό τρόπο την ιδιαίτερη μανιάτικη αρχιτεκτονική και αποτυπώνουν στιγμές από την πολυτάραχη ζωή των εύπορων και σημαντικών τοπικών οικογενειών (Μεγαλογενείτες). Τέλος, χαρακτηριστικά είναι τα τοπικά λιθόστρωτα καλντερίμια, μήκους πολλών χιλιομέτρων, τα οποία ήταν άμεσα συνδεδεμένα στο παρελθόν με την οικονομία της ευρύτερης περιοχής καθώς αποτελούσαν τη μοναδική «γέφυρα επαφής» με τον υπόλοιπο νομό. Ένα από τα πιο όμορφα καλντερίμια είναι αυτό του περίφημου Μπίλιοβου, μετά το χωριό Σωτηριάνικα, καθώς πρόκειται πιθανώς για το πιο καλοδιατηρημένο λιθόστρωτο καλντερίμι, με συνολικά 75 στροφές. 
 

Πηγή πληροφοριών από το www.magicmessinia.gr